Fot. Flickr.com
Formy handlu energią
Warunkiem niezbędnym do funkcjonowania wolnego rynku jest zasada TPA czyli dostępu stron trzecich do rynku i możliwość kupowania energii od dowolnego wytwórcy czy sprzedawcy. W handlu energią uczestniczy wiele podmiotów od wytwórców, którzy za swoją pracę chcą uzyskać wynagrodzenie, po klienta końcowego, który chce nabyć prąd po jak najniższej cenie. Między tymi dwoma podmiotami pojawia się pośrednik czyli spółka obrotu czy inaczej spółki sprzedaży energii. Struktura powiązań pomiędzy podmiotami nie jest jednak taka prosta. Spółki obrotu mogą nabyć prąd zawierając z wytwórcą umowę kontraktową, przedmiotem takiej umowy są zazwyczaj duże ilość energii elektrycznej, a cena jest przedmiotem negocjacji. Kontrakty najczęściej ujmowane są jako godzinowe harmonogramy dostaw. Najwięcej energii, spółki obrotu nabywają na Towarowej Giełdzie Energii. Ceny giełdowe są cenami równowagi pomiędzy zleceniami sprzedaży i kupna. Na TGE funkcjonuje także Rynek Terminowy Towarów, gdzie przedmiotem są terminowe (tygodniowe, miesięczne, roczne) kontrakty na dostawę energii elektrycznej. Większość transakcji odbywa się jednak na Rynku Dnia Następnego, na nim sprzedawane jest określonej wielkości pasmo przed jego faktycznym przesyłem. Gracze giełdowi składają zlecenie na kupno energii pogrupowanej w bloki, w których określony jest wolumen energii oraz jego cena. Rynek bilansujący jest rynkiem obowiązkowym, zdarza się bowiem, że dystrybutor poprał więcej energii niż zakupił na rynku, w następstwie tego obliczana jest różnica między punktami pomiarowymi a miejscem dostarczania energii, która jest przedmiotem sprzedaży.
Usługi dostępne na rynku energii elektrycznej
Jedną z podstawowych usług jakie musi zagwarantować rynek jest przesył i dystrybucja energii. Prąd elektryczny jest właściwe niemożliwy do magazynowania, prąd pobierany z różnych źródeł zatem musi być odpowiednio pokierowany aby trafił do odbiorcy końcowego i w odpowiednim napięciu fazowym. Nikt nie zdaje sobie sprawy, że włączając telewizor czy mikrofalę staje się odbiorcą usługi dystrybucji i przesyłu. Nikt też, nie zdaje sobie sprawy, że wraz z sprzedażą energii, dystrybucją energii jest też odbiorcą usługi jaka zajmuje się Krajowy System Elektroenergetyczny KSE. Podmiot ten dla o należyte parametry urządzeń przesyłu. Usługi tego typu określa się jako usługi systemowe. O dbałość systemu dystrybucyjnego dbają też Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przemysłowej. Jednak usługą, która interesuje odbiorców jest sprzedaż energii i ceny jej nabycia. Uwolnienie rynku spowodowało, że możemy wybrać sprzedawcę energii i z nim podpisać umowę, przy dalszym korzystaniu z usług dystrybutora, którego zmienić nie możemy. Istnieje jeszcze umowa kontraktowa, która łączy obie usługi.
Sprzedaż energii
Nabywają energię elektryczną nie zdajemy sobie sprawy z tego ile procesów i jaką drogę musi ona pokonać zanim zasili nasze sprzęty. Sprzedaż energii to bardzo złożony proces chociaż większość pracy wykonują spółki obrotu czy dystrybutorzy, którzy osiągają z tego tytułu zysk, to zwróćmy uwagę na to co dzieje się na rynku i czy nie pojawiła się oferta, która zaowocuje tańszym prądem.
Grażyna Kulik, Redaktor