Rachunek za prąd
Jest ściśle określony przez prawo energetyczne, dlatego też nie jest tak prosty jak przykładowo rachunek za rozmowy telefoniczne.
Zasadniczo rachunek jest podzielony na dwie części:
- opłata za obrót – czyli rzeczywiste zużycie prądu (płacone sprzedawcy)
- opłaty za dystrybucje – czyli opłaty związane z dostarczaniem do naszego domu energii elektrycznej (płacone dystrybutorowi).
Opłata za obrót - jest to naturalnie opłata zmienna. Im więcej prądu zużyjemy, tym więcej przyjdzie nam zapłacić. Opłata ta składa się z trzech części. Pierwszą tego rodzaju opłatą jest opłata za energię czynną – czyli opłata za to, ile zużyliśmy kilowatogodzin. Ich koszt jest uzależniony od wybranej taryfy oraz od sprzedawcy.
Kolejnym elementem rachunku jestopłata jakościowa. Jest zależna również od zużytej energii. Tutaj ponosimy koszty związane z równowagą w systemie elektroenergetycznym. Zużycie energii nie jest stałe: spada w porze nocnej i rośnie w ciągu dnia. Pobór mocy nierzadko gwałtownie rośnie, a elektrownie nie mają możliwości w krótkim czasie zwiększać lub zmniejszać produkcji. W związku z tym płacimy za to, aby energii elektrycznej nam po prostu nie zabrakło.
Trzecią opłatą jest opłata sieciowa (inne nazwy: opłata dystrybucyjna zmienna, opłata przesyłowa zmienna). Ponosimy tutaj koszty związane z sieciami przesyłowymi, które dostarczają prąd z elektrowni. Mam tu na myśli wszystkie słupy, w których płynie energia elektryczna niskiego, średniego oraz wysokiego napięcia. Większość z nich pochodzi z lat siedemdziesiątych i związku z tym część prądu z nich ucieka. Koszty tego ponosimy my – odbiorcy. Płacimy więc zatem także za prąd, który ucieka w powietrze. Warto zauważyć, że nierzadko opłata ta jest drugą pod względem wielkości pozycją na fakturze.
Płacimy za energię, chociaż jej nie używamy?
Wyżej omówione opłaty są zależne od poboru prądu. Rachunek jednak i tak otrzymamy nawet w przypadku wyłączenia wszelkich urządzeń, czy wykręcenia korków. Niektóre opłaty są naliczane bowiem niezależnie od poboru mocy.
Opłata przejściowa
Traktuje się ją jako wynagrodzenie za usługę udostępniania elektroenergetycznego systemu. Jest to stała opłata, ale po części jest zależna od rocznego zużycia energii (gospodarstwa domowe) lub od wielkości mocy umownej (firmy). W przypadku gospodarstw domowych ustanowiono trzy progi: poniżej 500 kWh/rok, od 500 kWh do 1200 kWh/rok oraz powyżej 1200 kWh/rok. Większość z nas zapewne znajduje się w trzecim progu, bowiem szacunkowo dwuosobowe gospodarstwo domowe zużywa ok. 2500 kWh/rok. Opłata ta została wprowadzona ustawą z dn. 29 czerwca 2007r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców z związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej. Opłatę przejściową można wobec tego tym nazywać zadośćuczynieniem dla wytwórców energii elektrycznych, którzy nieoczekiwanie stracili klienta. Będzie naliczana maksymalnie do 2026 roku.
Opłata stała za przesył (opłata dystrybucyjna stała)
Kolejną należnością jaką znajdziemy na fakturze za energię jest opłata stała za przesył. Nie jest ona zależna od ilości zużytego prądu, a od charakteru poboru energii (od liczby faz) albo wielkości zapotrzebowania na moc ustaloną przed zawarciem umowy. Jeśli chodzi o gospodarstwa domowe to opłata ta jest niższa w przypadku układu jednofazowego i wyższa dla układu tzw. siłowego, czyli trójfazowego. Opłata ta odnosi się do kosztów, które związane są z eksploatacją sieci elektroenergetycznej oraz układów pomiarowych. Ponadto płacimy tu także za utrzymanie interwencyjnych załóg.
Opłata abonamentowa
Jest związana z kosztami związanymi z obsługą klienta. Opłata abonamentowa obejmuje np. koszt wystawienia rachunku oraz jego dostarczenia, koszt odczytania licznika i jego kontroli.
Prognoza
Na podstawie tego, ile energii zostało zużytej do tej pory, sprzedawca dokonuje obliczeń, ile zużyjemy w kolejnym okresie rozliczeniowym. Jeśli jednak zużycie będzie większe wystąpi niedopłata, a w przypadku mniejszego zużycia nadpłata. Owe sytuacje są uwzględniane na następnym rachunku.
Opłata handlowa
Spotkać się z nią możemy przy taryfach dla firm. Jest to swego rodzaju opłata abonamentowa.
"Ukryte" opłaty
Na rachunku znajdziemy także inne "ukryte opłaty". Chodzi tu oczywiście o podatek VAT oraz akcyzę, która naliczana jest od sprzedanej energii.
Dwa rachunki
Po zmianie sprzedawcy prądu będziemy otrzymywać dwa rachunki. Jednak suma wszystkich opłat nie ulegnie zmianie. Różnicą jest tu jednak fakt, iż opłaty za energię będą na jednym rachunku, a opłaty za dystrybucje na drugim. Warto jednak nadmienić, że niektóre przedsiębiorstwa energetyczne podpisały umowy, które umożliwiają dostarczanie obu rachunków w jednej przesyłce.
Radosław Lis, Doradca energetyczny