Ogrzewanie domu – które najbardziej się opłaca?

Oto możliwe wybory dot. systemu ogrzewania domu, jedne mniej drugie więcej efektywne, droższe i tańsze, ekologiczne i te, których żyjącym zgodnie z naturą nikt nie poleca.

Kolektory słoneczne wykorzystują do ogrzewania domu lub wody użytkowej energię słoneczną. Uzyskana w ten sposób energia cieplna gromadzona jest w specjalnych zasobnikach a następnie transportowana do urządzeń rozprowadzających ciepło w domu. W polskich warunkach klimatycznych kolektory wykorzystywane są, jako dodatkowe źródło grzewcze (najczęściej do podgrzewania wody). Kolektory mogą być montowane na dachach (najtańsze i najczęściej stosowane rozwiązanie) lub na ścianach budynku. Kolektory dachowe powinno się montować na południowej stronie. Można je łączyć w zestawy, co powoduje zwiększenie ich wydajności. Kolektor o powierzchni ok. 7 m2 może podgrzewać wodę użytkową dla 4 osobowej rodziny (w ciągu pół roku poza sezonem grzewczym). Najtańsze urządzenie kosztuje ok. 6 tys. zł. Koszty eksploatacji wahają się w granicy ok. 15 zł miesięcznie (koszt energii elektrycznej zasilającej urządzenia). Koszt całej inwestycji może się zwrócić po 5-7 latach użytkowania.

Ogrzewanie podłogowe jest znacznie trwalsze od systemu grzejnikowego. Instalacja ta nie koliduje z elementami wystroju wnętrz, gdyż brak jest grzejników. Można dowolnie ustawiać meble w pomieszczeniach. Znacznie ułatwiona jest również sama obsługa systemu. Dzięki termostatowi można w prosty sposób ustawiać pożądaną temperaturę w pokojach czy łazience.

Ogrzewanie podłogowe, pomimo, iż jest jedną z droższych form ogrzewania domu to stanowi prawie, że idealne rozwiązanie tworzące doskonały mikroklimat w pomieszczeniach. Ogrzewane w ten sposób powietrze rozchodzi się od podłogi ku sufitowi, stąd oceniając to rozwiązanie z punktu widzenia dobrego samopoczucia domowników jest odczuwane, jako bardzo komfortowe.

Ogrzewanie podłogowe może być stosowane pod posadzką słabo izolująca termicznie. Do tego celu najlepiej nadają się posadzki ceramiczne lub kamienne (terakota, marmur, granit). Można również stosować inne posadzki takie jak wykładziny, dywany lub posadzki drewniane. Trzeba jednak podczas montażu instalacji grzewczej ściśle postępować ze wskazówkami producentów ogrzewania i posadzki.

System ten polega na ogrzaniu przewodów instalacji grzewczej za pomocą energii elektrycznej. Kompletny system grzewczy składa się z kabli, mat lub foli oraz z elementów umożliwiających przymocowanie instalacji do podłoża. Dodatkowo każdy system zawiera komplet termoregulatorów umożliwiających ustawianie pożądanej temperatury w ogrzewanych pomieszczeniach.

Polega na ogrzewaniu instalacji z rur ciepłą wodą. Gorąca woda przekazuje energię cieplną do wylewki (jastrych), która stanowi podkład pod podłogę. Rury mogą być wykonane z miedzi, z tworzyw sztucznych lub z wkładką aluminiową. Aby ciepło nie dostawało się poniżej instalacji grzewczej montuje się izolację termiczną (najczęściej ze styropianu).

Zamontowane pod posadzką rury ocieplane są krążącym w nich gorącym powietrzem. Ogrzewanie tego typu montuje się w stropie lub płycie fundamentowej (między jej dolnym a górnym zbrojeniem). Przy montażu tego typu ogrzewania konieczne jest uwzględnienie instalacji już na etapie projektu budynku.

 

Grzejniki wodne ogrzewane są płynącą w nich gorącą wodą. Grzejniki różnią się do siebie konstrukcją materiałem, z którego są wykonane oraz sposobem przekazywania ciepła do ogrzewanych pomieszczeń. Grzejniki wodne należą do najpopularniejszych rozwiązań grzewczych. Grzejniki konwektorowe produkowane są ze stali lub miedzi i aluminium. Dzięki małej pojemności i niskiej wadze są energooszczędne. Łatwo można je zamontować nawet na płytach gipsowo-kartonowych. Bardzo szybko ogrzewają powietrze. Niestety ich wadą jest wysoka cena. Grzejniki płytowe mają niedużą pojemność wodną. W momencie, gdy temperatura w pomieszczeniu jest zbyt wysoka grzejniki te szybko obniżają swoją temperaturę. Podobnie reagują gdy temperatura w pomieszczeniach jest za niska. Ze względu na brak ochrony antykorozyjnej grzejniki te nie nadają się do łazienki lub pralni. Grzejniki członowe mogą być wykonane z aluminium (najczęściej stosowane), stali lub z miedzi. Grzejniki aluminiowe są lekkie i odporne na korozje. Bardziej energooszczędne od grzejników aluminiowych są grzejniki stalowe. Niestety nie z każdą instalacją c.o. można je łączyć. Grzejniki rurkowe mogą być wykonane ze stali lub miedzi. Najczęściej montuje się je w kuchni, łazience lub w przedpokoju. Ze względu na dużą pojemność wodną są mało energooszczędne. Nienależną też do rozwiązań tanich. Wybór mocy i wielkość grzejnika wodnego określa instalator. W standardowych warunkach mieszkaniowych moc grzejnika waha się w granicy: 100 130 W na jeden metr kwadratowy. Optymalna wysokość zamontowanego grzejnika w pomieszczeniu powinna wynosić 10 cm (odległość licząc od dolnej krawędzi grzejnika do podłogi oraz górnej krawędzi grzejnika do parapetu). Źle zamontowane grzejniki mogą stracić nawet 30 50% swojej mocy grzewczej. Warto także pamiętać by raz do roku przed sezonem grzewczym odpowietrzać instalację c.o.

Olej opałowy musi być magazynowany w specjalnych zbiornikach. Wielkość takiego zbiornika uzależniona jest od ilości wykorzystywanego oleju w trakcie roku grzewczego (od powierzchni użytkowej domu oraz od ilości domowników). Zbiorniki na olej mogą być naziemne lub podziemne. Najczęściej zbiornik taki umieszcza się na zewnątrz budynku (zbiornik naziemny). Może się również zdarzyć instalacja grzewcza ze zbiornikiem umieszczonych w specjalnie do tego przygotowanym pomieszczeniu (np. w piwnicy). Zbiorniki mogą być wykonane z ze stali lub z tworzyw sztucznych. W celu wizualnej kontroli ilości paliwa często ściany zbiornika są przezroczyste. Kocioł grzewczy połączony jest ze zbiornikiem specjalnymi przewodami wykonanymi z miedzi, stali lub aluminium. Dla zapewnienia należytego bezpieczeństwa każdy zbiornik olejowy musi być wyposażony w sygnalizator wycieku paliwa. Paliwo uzupełniane jest przez dedykowane do tego celu firmy. Tylko one mogą dokonywać wymiany oleju w zbiorniku. Olej najczęściej uzupełnia się raz do roku (chyba, że zapotrzebowania jest większe). Podczas eksploatacji ważne są również okresowe kontrole i czyszczenie zbiornika. Pomieszczenia, których montowane są zbiorniki na olej opałowy muszą spełniać określone warunki bezpieczeństwa. Posadzka, na której stoi zbiornik musi być niepalna i nieprzepuszczalna. Muszą być też zamontowane niepalne, samozamykające się i otwierające się na zewnątrz drzwi.

Alternatywą dla inwestorów, nieposiadających dostępu do sieci gazowej lub centralnego ogrzewania miejskiego jest ogrzewanie wodnymi kotłami elektrycznymi. Kotły te można również stosować tam, gdzie nie można zamontować komina. Kotły elektryczne pobierając energię elektryczną podgrzewają zgromadzoną w nim wodę i rozprowadzają ją przez sieć c.o. w domu. Są urządzeniami ekologicznymi, gdyż podczas pracy nie wytwarzają szkodliwych spalin i oparów. Kotły elektryczne doskonale współpracują z każdym rodzajem grzejników a także z wodnym ogrzewaniem podłogowym. Kocioł elektryczny może występować, jako jedyne lub główne źródło grzewcze w domu. Może być również urządzeniem wspierającym pracę kotła gazowego lub pieca na paliwo stałe (np. dogrzewając budynek w nocy). Moc grzewcza pieców elektrycznych waha się od 4 do 24 kW. Moc ta wystarczy do ogrzania budynku o powierzchni od 50 do 300 m2. Kotły o dużej mocy grzewczej wymagają zasilania trójfazowego, oszczędne przy zastosowaniu taryfy dwustrefowej, G12. Obsługa kotła jest prosta i najczęściej sprowadza się jedynie do regulacji temperatury wody w kotle i w pomieszczeniach (poprzez grzejniki lub system kontroli temperatury w ogrzewaniu podłogowym). Ogrzewanie wodne kotłami elektrycznymi jest droższe o ok. 1/3 od ogrzewania kotłami na paliwo stałe lub gaz.

Kotły gazowe i olejowe bardzo często wykorzystywane są do ogrzewania domków jednorodzinnych. Urządzenia te cechuje wysoka sprawność (użyteczność) oraz stosunkowo niskie koszty eksploatacji. Kocioł jednofunkcyjny przeznaczony jest do wytwarzania ciepła w instalacji centralnego ogrzewania. Po przyłączeniu zasobnika (pojemność od 50 do 200 l) ciepłej wody może również służyć, jako podgrzewacz wody użytkowej w domu. Przy takim rozwiązaniu nadrzędne jest najpierw ogrzanie wody, a potem centralne ogrzewanie budynku. Kocioł wielofunkcyjny wytwarza energię cieplną do ogrzewania domu oraz wody użytkowej. Kotły te podgrzewają wodę krążącą w instalacji centralnego ogrzewania a po odkręceniu kranu przygotowują ciepła wodę użytkową. Dodatkowo kocioł ten można wyposażyć w zasobnik wodny. Piec z otwartą komorą spalania pobiera niezbędne do spalania gazu powietrze z pomieszczenia, w którym się znajduję. Piec z zamkniętą komorą spalania (inaczej zwany kotłem turbo) pobiera powietrze z zewnątrz budynku specjalnym przewodem powietrznospalinowym. Piec ten jest urządzeniem bezpiecznym i nie wymaga standardowego komina. Specjalnym rodzajem pieca z zamkniętą komorą spalania jest kocioł kondensacyjny. Kocioł ten wykorzystuje dodatkowe ciepło ze skraplania się pary wodnej zawartej w spalinach. Przy zakupie właściwego kotła warto poprosić o wycenę całej instalacji (nie tylko samego kotła, ale również osprzętu i automatyki). Istotna jest też bliskość punktu serwisowego.

Piece na paliwa stałe to oszczędna, choć dość uciążliwa forma ogrzewania domu. Wykorzystywane do ogrzewania budynku węgiel lub drewno w porównaniu do innych paliw grzewczych jest tańsze. Istnieje bardzo wiele producentów pieców na paliwa stałe. Kiedyś najczęściej wykorzystywano kotły wykonane w małych lokalnych zakładach rzemieślniczych. Dzisiaj coraz częściej wybiera się jednak lepsze i wydajniejsze rozwiązania markowych producentów. Kotły ze spalaniem górnym najpopularniejsze i najtańsze rozwiązanie na rynku. Temperatura spalin w tego typu kotłach jest bardzo wysoka dzięki temu ciąg kominowy jest wystarczający. Najlepsze paliwo do tego kotła to węgiel. Piece ze spalaniem dolnym są znacznie wydajniejsze od kotłów ze spalaniem górnym (w paleniu drewnem). Kocioł składa się z szuflady na popiół, ruchomego lub stałego rusztu obrotowego oraz ze sterowników pracy pomp obiegowych. Kotły wielopaliwowe w tego typu kotłach można palić paliwami stałymi lub po zamontowaniu palnika olejowego również olejem opałowym. Automatyczne piece zgazowujące dzięki szczelnej komorze zgazowującej z drewna uwalnia się gaz drzewny, który razem z gorącym powietrzem dostaje się do komory spalania. Średnia temperatura spalania wynosi ok. 1150 stopni C. Paliwo uzupełnia się średnio, co 10 godzin. Piece tego typu są urządzeniami stosunkowo drogimi. Kotły z wentylatorem służą do spalania taniego miału węglowego. Kotły tego typu charakteryzuje bezpyłowe spalanie mieszkanki oraz wysokie bezpieczeństwo użytkowania.

Grażyna Kulik, Redaktor