Fot. Flickr.com
Zakup energooszczędnych żarówek, co, gdzie, za ile?
W celach oszczędności często wymieniamy tradycyjne żarówki na energooszczędne, jednak czy jest to prawdą, że w ten sposób oszczędzamy? Aby poznać prawdę musimy przeanalizować jak długo świecą się nasze żarówki, zastanowić się nad wyborem, cenami a następnie przystąpić do obliczeń. Jak wspominałam w nagłówku z opłacalnością bywa różnie. W moim piętrowym domu gdzie mam około 23 żarówek, nie wszystkie świecą tyle samo czasu. W kuchni czy jadalni gdzie odbywają się rozmowy spędzamy przy świetle średnio 3 godziny, w pokoju około 2,5 godzin, jeśli ktoś lubi brać długie kąpiele, czy jest więcej domowników "łazienkowa" żarówka dziennie wyświeci nawet 1,5 godziny. Teraz można się zastanowić kto siedzi i gada w kuchni ale u mnie przyjął się taki zwyczaj. Są jeszcze inne pomieszczenia np. pokój dziecięcy czy młodzieżowy, gabinet gdzie światło używane jest po to by poprawić komfort pracy bądź czytania, spędzamy tam ok 1 godziny, chyba, że jedynym źródłem światła jest ekran monitora ale to kwestia drugorzędna. Sumując czas świecenia naszych żarówek wychodzi nam, że każda średnio świeci dziennie przez 2 godziny. Wiadomo dla każdego gospodarstwa domowego ten czas będzie inny, bo można gadać w ciemności, wiadomo też, że oglądanie filmów w ciemność wprowadza specyficzny klimat, dlatego każdy musi sam zdać sobie sprawę ile czasu korzysta z żarówek, są dni kiedy nie ma nas w domu ale są też przygotowywania świąteczne, zjazdy rodzinne a jak wiadomo my Polacy znani jesteśmy jako naród lubiący świętować. Więc, nie będzie przesadą kiedy dla obliczeń przyjmiemy, że nasze żarówki świecą średnio 2 godziny dziennie. Następnym kryterium jest cena tradycyjnych żarówek, które powoli ze względów ekologicznych są zakazane i obecnie dostępne do nabycia jako "żarówka wstrząsoodporna". Następnym ważnym czynnikiem jest cena, która jeśli chodzi o żarówkę waha się od 1,80zł. do nawet 5 zł. Zależy to od mocy jak i od tego ile marży naliczy sobie sprzedawca, ale na to nie mamy wpływu. Dla przykładu wybierzmy zatem 75W żarówkę wyzwalającą strumień świetlny 690 lm, kupioną za 4,50zł, szacuje się, że wynalazek ulepszony przez Edisona poświeci nie więcej niż 1000 godzin. Jednak rzadko kto przeprowadza takie testy w domu, zatem musimy zaufać producentom. Przyjęliśmy, że jedna żarówka świeci dziennie 2h rocznie daje nam to (2h x 365 dni) 730h. Obliczając koszty energii pomnóżmy ilość godzin świecenia razy moc naszej żarówki, i cenę jednej kWh(tutaj znów napotykamy na problemy bo rzadko kto wie ile to kosztuje, zatem przyjmijmy średnią za 1kWh - 0,57zł. Co nam wychodzi, że (730h x 0,075kW x 0,57zł = 31,21zł) tyle zapłacimy rocznie za pobraną energię jednej żarówki, dodając do tego jej cenę, całościowy koszt wyniesie 35,71zł. Roczny koszt zużycia energii naszych 4 najczęściej używanych żarówek wyniesie zatem 4 x koszty energii tj. 124,84 plus cena 4 x 4,50zł = 18zł razem daje to koszt 148,84 jest to cena energii i zakupu żarówek do czterech pomieszczeń z których najczęściej korzystamy, wiadomo wszystko w oparciu o średnie wartości.
Obliczamy koszty zużycia, matematyka nie kłamie
Jeśli chcemy wiedzieć czy faktycznie zaoszczędzimy na wymianie żarówek musimy dokonać takich obliczeń w stosunku do innego rodzaju oświetlenia. Zatem zabierzmy się za żarówkę LED 8W - 0,008kW, dlaczego taką, bowiem ta żarówka daje taką sama moc świetlną (690lm.) co wcześniejsza tradycyjna. Jednak cena nie jest już tak atrakcyjna, moja kosztowała 33,90zł, a to nie wygórowana cena bo na półce leżały i droższe. Trwałość żarówki szacowana jest na 50 000 godzin, wiec jeśli chodzi o to kryterium robi ono wrażenie. Dla obliczeń przyjmijmy takie same dane, więc cenę 0,57 za 1kWh i czas świecenia w roku 730h co w przeliczeniu daje nam kwotę 3,33zł za rok świecenia, mało? Dodajmy do tego cenę żarówki i wychodzi 37,23zł, co nie robi już takiego wrażenia. Czy możemy spodziewać się czegoś więcej? jeśli wymienimy te żarówki, z których korzystamy najczęściej w naszym przypadku mamy ich 4 to cena za ich roczne zużycie zapłacimy (4 x 3,33zł = 13,32) zł plus cena czterech żarówek po 33,90 daje 135,60zł. Sumując te koszty wychodzi nam 148,92 zł.
Halogeny na celowniku
Teraz na celownik weźmy żarówkę halogenową o mocy 46W, taka daje strumień świetlny o mocy 702 lm, nie znalazłam takiej co świeci z taką samą mocą co poprzednie opisywane żarówki. Koszt 17,95 zł. Rocznie przyjmując takie same kryteria jak w powyższych przypadkach za pobraną energię 1 żarówki zapłacimy 0,046kW x 730h x 0,57zł. = 19,14zł plus koszt zakupu wynosi nas to 37,09zł.Rocznie koszt energii czterech żarówek (19,14 zł x 4 = 76,56zł) plus cena żarówek (4 x 17,95zł = 71,80zł) razem daje nam 148,36zł.
Energooszczędne świetlówki?
Pozostały nam jeszcze żarówki/świetlówki kompaktowe. Jedna żarówka pobierze rocznie 0,013kW x 730h x 0,57zł = 5,40zł. Całość wraz z ceną świetlówki wyniesie nas 5,40zł +16,95 = 22,36zł. Natomiast cena 4 świetlówek wyniesie 4 x 16,95zł = 67,80zł, plus koszt energii 5,40zł x 4 = 21,60zł razem stracimy na świetlenie89,40zł.
Kiedy zwróci się nam inwestycja w oświetlenie?
Może nie jest to zbyt przejrzyste i trochę przydługawe ale konieczne do naświetlenia całości problemu. Podsumowując, widząc zestawienie kosztów widać wyraźnie, że tradycyjna żarówka nie jest tą, która pobiera najmniej energii elektrycznej ale jest najtańsza. Zatem oszczędność na energii jest widoczna, doliczając koszt zakupu nowych żarówek już nie bardzo, zatem kiedy inwestycja w nowe oświetlenie się nam zwróci? Teoretycznie wtedy kiedy, zwróci się koszt zakupu, zależy to też od tego ile czasu korzystamy z żarówki, w naszym przypadku wyszło 2 godz., ale gdyby eksploatować światło dłużej opłacalność wzrośnie. W naszym przypadku po zakupie LEDów, oszczędzamy już po 10 miesiącach, halogeny wypłacą się po (0,8 roku) co daje 9,6 miesięcy, a kompaktowe żarówki po 0,4 roku (4,8 miesięcy), ale dotyczy to naszych obliczeń, kiedy żarówki świecą 2h dziennie. Jeśli dojdziecie drodzy czytelnicy do wniosku, że opłaca się Wam wymiana oświetlenia i rok szybko mija a oszczędności pozostają, to chcę Wam przypomnieć, że zestawienie to przedstawia się do sytuacji kiedy świecimy testowanymi "światełkami" 2 godziny dziennie jeśli jesteście światłolubni i wiecie, że poświecą one dłużej to szybciej się wam zwrócą. Co jeśli w ramach oszczędności najdzie kogoś ochota na wymianę wszystkich żaróweczek w całym domu, tudzież mieszkaniu? Wymaga to kolejnych obliczeń. W piwnicach, schowkach, na klatce schodowej czy korytarzu zapalamy lampkę ale nie na długo czasem od 2 do 5 minut dziennie, więc już bez zbędnych obliczeń, LED zwróci się nam po ponad 5 latach halogeny i świetlówki po ponad 2. Zatem cena nowego oświetlenia nie jest bez znaczenia, nawet gdybyśmy świecili dziennie ok 10 godzin (np. miejscach gdzie prowadzi się działalność godpodarczą) i zainwestowali w żarówkę LED 14W w cenie trzy razy większej niż powyżej tj. 99,99zł. To wypłaci się nam ona po 5 latach, wtedy też nadejdzie kres żarówki, wyświeci ona bowiem swoje 50 000 godzin.
Czy aby na pewno to wszystko? - koszty alternatywne oswietlenia, co to?
Kiedy zdecydujemy się na oszczędzanie, obliczymy ile i jakich żarówek nam potrzeba i jedźmy na zakupy. Często robimy z tego wielką wyprawę do marketu, bowiem tam będzie większy wybór, co bardziej oszczędni widząc na sklepowych półkach ceny, jadą do konkurencji i w rezultacie porównań nie ma końca. Przecież nasz czas też kosztuje, jednak nikt tego nie wyceni gdyż jesteśmy przekonani, że robimy coś dla siebie, koszt dojazdu czas poświęcony na zakup i obliczenia, potem maraton po całym domu wkręcanie, wykręcanie. Ci który nie lubią spacerów po sklepie dokonają tego online, ale zapłacą za koszt przesyłki. Mamy zatem przykład kosztów, których nikt nie liczy a podnoszą cenę naszych zmieników w rezultacie żarówka nie kosztuje 33,90 a ok 40-50zł. Może przesadzam ale to ważne, miejmy obiektywne spojrzenie na sprawę. W takim wypadku zwrot otrzymamy po półtora roku w przypadku żarówki diodowej, dwóch latach w przypadku halogenów i po ponad roku jeśli dodać koszty alternatywne świetlówki. Dodatkowo zdani jesteśmy na producentów i ich zapewnień, że żarówka wypali się po określonej liczbie godzin, ale co jeśli wcześniej? Oczywiście możemy skorzystać z gwarancji, ale jeśli ta się skończyła pozostaje nam tylko zakup nowej żarówki.
Naga prawda, czyli wady żarówek
Nowoczesne oświetlenie faktycznie charakteryzuje się mniejszym zużyciem energii, ale kwoty żarówek sprawiają, że nie jest to już kokosowy interes, przynajmniej nie dal nas. Zarobią na tym producenci. Ważna jest też ekologia. Tradycyjna żarówka wolframowa, obecnie ukrywająca się pod nazwą wstrząsoodporna zużywa ok 5 -10% energii by świecić, reszta pobranej energii przetwarzana jest na ciepło, dlatego wynalazek ten ma wielu przeciwników. Kolejną wadą jest trwałość, nowoczesne wynalazki w tym kryterium biją żarówkę na głowę. Jednak nie są już tak chwalone za rodzaj światła jaki emitują. LED wytwarza zimne światło, tak jakby oszukuje ludzkie oko, wydaje się nam że kolory odbiegają od rzeczywistości, potrzeba się do niego przyzwyczaić. Użytkownicy coraz częściej zarzucają temu oświetleniu małą moc pomimo takiej samej ilość lumenów, czyli miary strumienia oświetlenie alby poczuć się komfortowo potrzeba zamontować żarówkę o większej mocy. Halogeny także nie pozostają bez wad, posiadają wysoką temperaturę trzonka mocującego, żarówka na niskie napięcie wymaga transformatora. I to co najważniejsze, czasem kupimy nową żarówkę a ona po chwili przestaje świecić, powód - odciski palców, pozostawiają zanieczyszczenia co zmniejsza żywotność bańki wypełnionej halogenowym gazem. Najczęściej niewymieniane wady to migotanie, które źle wpływa na wzrok, w droższych egzemplarzach jest to prawie nie zauważalne. Światło przez nie wytwarzane nie jest tak naturalne jak w przypadku ich konkurencyjnych "koleżanek". Tanie egzemplarze wytwarzają szkodliwe promienie UV. Wadach i zaletach można by wiele napisać jednak celem niniejszego artykułu było ukazanie opłacalności przedsięwzięcia jakim jest wymiana żarówek, i jak już podawałam na początku w pomieszczeniach, w których przebywamy warto wymienić żarówkę jednak zakupmy taką, która będzie satysfakcjonować Nas barwą i mocą strumienia świetlnego aby nie odczuć różnicy w komforcie tylko w cenie.
Grażyna Kulik, Redaktor
616 350 233